Dzieci, u których motoryka mała nie rozwija się prawidłowo, mają problemy z koncentracją, z koordynacją ruchową oraz z wykonywaniem zadań, które wymagają zdolności manualnych. Motorykę małą rozwija terapia ręki, która prowadzona est przez terapeutę po dokonaniu dokładnej diagnozy. Na czym polega terapia ręki i kiedy dziecko powinno uczestniczyć w takiej terapii?
Czym jest motoryka mała?
Motoryka mała odnosi się do ruchów rąk, dłoni i palców, czyli ruchów o zawężonym zakresie. Ręce służą nam zarówno do wykonywania takich czynności, jak pchanie czy podnoszenie ciężarów, jak i czynności, które wymagają od nas skupienia i precyzji. Brak zdolności manualnych może wynikać z braku cierpliwości, ze zbyt dużego lub małego napięcia mięśniowego czy nieprawidłowej postawy w pozycji siedzącej.
Do kogo kierowana jest terapia ręki?
Na terapię ręki powinny uczęszczać dzieci, które:
- Wykazują trudności manualne – układanie drobnych przedmiotów, nawlekanie koralików czy wiązanie sznurowadeł
- Wykazują trudności grafomotoryczne – nie lubią wycinać, rysować, malować, niedokładnie rysują szlaczki, niestarannie piszą, litery na siebie nachodzą lub miedzy literami są zbyt duże przerwy
- Mają problemy z równowagą – podczas jazdy na rowerze, hulajnodze czy rolkach, mają trudności w staniu na jednej nodze
- Czynności manualne wykonują zbyt wolno lub zbyt szybko i przy tym niestarannie
- Mają trudności w planowaniu ruchowym
- Mają trudności z koordynacją obu rąk podczas zajęć manipulacyjnych
- Mają zbyt duże lub zbyt małe napięci mięśni w obrębie obręczy barkowej i rąk
- Mają trudności w integracji wzrokowo-ruchowej
- Za słabo lub za mocno trzymają w dłoni ołówek
- Nie lubią poznawać nowych technik plastycznych
- Nie lubią dotykać przedmiotów o nieznanej fakturze
- Mają trudności z koncentracją, szybko się zniechęcają lub nie chcą samodzielnie wykonywać zadań z zakresu motoryki małej
Na czym polega terapia ręki?
Aby motoryka mała rozwijała się prawidłowo, terapeuta musi zdiagnozować dziecko i terapię ręki dostosować indywidualnie do potrzeb dziecka. Jednak założenie jest takie, że terapia ręki powinna być możliwie najbardziej kompleksowa. Terapeuta, a także rodzice w domu ćwiczą z dzieckiem nie tylko dłonie i całe ręce, ale także ogólną koordynację ruchową. Do ćwiczeń na motorykę małą zaliczamy między innymi czołganie, chodzenie noga za nogą w przód i w tył czy odbijanie piłki w ruchu.
Podczas terapii ręki ćwiczy się zarówno siłę rąk, dłoni i palców, jak i precyzję, skrupulatność, dokładność i cierpliwość oraz koordynację ruchową. Terapię ręki często łączy się z terapią logopedyczną lub z terapią integracji sensorycznej.
Przykładowe ćwiczenia z zakresu terapii ręki
Ćwiczenia z zakresu terapii ręki dziecko powinno wykonywać każdego dnia. Rodzice, planując dziecku czas wolny, zabawę powinni wypełniać właśnie ćwiczeniami, które poprawiają motoryką małą. Do takich ćwiczeń zaliczamy między innymi:
- Ćwiczenia poprawiające koordynację ruchową: ćwiczenia na równoważni, odbijanie piłki, przybijanie „piątki” w parach
- Ćwiczenia graficzne: kopiowanie rysunków przez kalkę techniczną, kolorowanie malowanek, rysowanie po wyznaczonej, przerywanej linii
- Ćwiczenia usprawniające chwyt: zakręcanie słoików, otwieranie pojemników, budowa różnych konstrukcji z klocków
- Ćwiczenia rozluźniające napięcie mięśniowe rąk: malowanie form kolistych i falistych, malowanie dużych konturów rysunku, malowanie całej kartki jednym kolorem
- Ćwiczenia usprawniające końcówki palców: lepienie z plasteliny, wyrywanki i naklejanki, przewlekanie koralików, malowanie palcem lub małym pędzelkiem
W ćwiczeniach motoryki małej pomagają także zabawki motoryczne, którymi warto zastępować inne, nieprzydatne zabawki. Ćwiczenia z terapii ręki będą doskonałą zabawą, jeśli pomożemy dziecku rozwijać jego zdolności manualne i koordynację ruchową.
Tagi: terapia ręki, motoryka mała, zabawki motoryczne