Witamina B12 pełni w naszym organizmie bardzo ważne funkcje, a jej niedobory skutkują dużymi problemami zdrowotnymi. W dłuższej perspektywie niedobór witaminy B12 może być nawet pośrednią przyczyną śmierci. Dlatego tak ważne jest, by dostarczać organizmowi odpowiednią ilość witaminy B12 w pożywieniu lub poprzez suplementację. Dowiedz się, w jakich procesach bierze udział witamina B12, jak objawiają się jej niedobory i w jakich produktach spożywczych znajdziemy kobalaminę.
Witamina B12 – właściwości zdrowotne kobalaminy
Witamina B12 odgrywa kluczową rolę w syntezie kwasów nukleionowych – RNA i DNA. Bierze także udział w podziałach komórkowych (przede wszystkim komórek szpiku kostnego) i w syntezie czerwonych krwinek. Ponadto reguluje pracę układu nerwowego, między innymi poprzez syntezowanie mieliny, substancji budulcowej otoczki mielinowej chroniącej włókna nerwowe.
Odpowiedni poziom witaminy B12 zapewnia prawidłowe funkcjonowanie mózgu, narządów ruchu, wzroku i układu odpornościowego. Dodatkowo reguluje ona poziom homocysteiny, która ułatwia przyleganie cholesterolu do ścianek naczyń krwionośnych. Witamina B12 zmniejsza więc ryzyko rozwinięcia się miażdżycy, a w konsekwencji redukuje ryzyko zawałów serca i udarów.
Niedobory witaminy B12 – objawy i skutki niedoborów kobalaminy
Właściwości kobalaminy sprawiają, że jej niedobory witaminy B12 niosą za sobą poważne konsekwencje. Gdy w organizmie poziom witaminy B12 jest zbyt niski, zmniejsza się ochrona komórek nerwowych, które przestają prawidłowo funkcjonować. Objawia się to na poziomie psychicznym – poprzez osłabię funkcji poznawczych, gorszą pamięć i koncentrację, a także gorsze samopoczucie, nawet depresję. Przekłada się to również na motorykę małą i dużą – kończyny zaczynają drętwieć, a z czasem dochodzi do utraty czucia w nogach lub rękach.
W związku z niedoborami witaminy B12 dochodzi do zmniejszenia ilości erytrocytów, które odpowiedzialne są między innymi za transport tlenu, dochodzi do ogólnego osłabienia organizmu. Gorsze dotlenienie poszczególnych narządów przekłada się na złe samopoczucie, brak energii, apatię, a także pogorszenie stanu skóry. Niski poziom witaminy B12 dość często wywołuje niedokrwistość megaloblastyczną. Niedobory kobalaminy mogą także prowadzić do utraty wzorku.
Przyczyny niedoborów witaminy B12 – niedobory nie tylko u wegan
Ponieważ głównym źródłem witaminy B12 jest mięso i produkty pochodzenia zwierzęcego, na niedobory witaminy B12 narażeni są wegetarianie i weganie. Witaminę B12 znajdziemy przede wszystkim w wołowinie, wieprzowinie, podrobach wołowych, wieprzowych i drobiowych, jajach, sardynkach, śledziach, makreli, mięczakach, mleku, kefirze i jogurcie naturalnym, a także w drożdżach. Jednak osoby świadomie rezygnujące z mięsa często suplementują witaminę B12, chroniąc się przed niedoborami. Statyki wskazują, że znaczna większość społeczeństwa cierpi na niedobory witaminy B12 – winowajcą jest przede wszystkim niezdrowa dieta, ale także choroby i zażywane lekarstwa:
- spożywanie fast-foodów ogranicza przyswajanie się witaminy B12
- przyswajanie witaminy ogranicza także spożywanie alkoholu i palenie papierosów
- przyswajania jest znacznie ograniczone również poprzez łączenie produktów z witaminą B12 z suplementacją witaminy C – dlatego suplementy witaminy C należy spożywać co najmniej 2 godziny po posiłku bogatym w witaminę B12
- przyswajanie witaminy B12 ogranicza antykoncepcja hormonalna, przyjmowanie leków na refluks i cukrzycę
- zakażenie bakterią Helicobacter Pylori i inne stany zapalne błony śluzowej żołądka zmniejsza przyswajanie witaminy B12
- choroba Leśniowskiego-Crohna, zespół Zollingera-Ellisona, choroba alkoholowa, celiakia również utrudniają wchłanianie witaminy B12
- operacje żołądka, w tym operacja bariatryczna wiąże się z pogorszeniem wchłaniania witaminy B12
- wrodzony niedobór czynnika Castle’a, który odpowiada za wchłanianie się witaminy B12
- niewydolność nerek
Witamina B12 silnie koreluje z kwasem foliowym – wiele funkcji tych dwóch składników się pokrywa, dlatego w przypadku niedoborów jednego z nich, drugi zastępuje go w różnych procesach. Niestety sprawia to, że niedobory witaminy B12 są maskowane, nie dają charakterystycznych objawów, co w konsekwencji może prowadzić do groźnych powikłań.
Obserwując u siebie objawy niedoboru witaminy B12, należy jak najszybciej zgłosić się do lekarza. Konieczne jest wykonanie badań krwi, by odpowiednio zdiagnozować poszczególne objawy. W przypadku niedoborów witaminy B12, skuteczna okazuje się doustna (lub w formie zastrzyków) suplementacja. Dobrą wiadomością jest fakt, że dotychczas nie stwierdzono negatywnych skutków przyjmowania zbyt dużych ilości witaminy B12.
Artykuł powstał we współpracy z apteka-leki.pl
0 komentarzy
