Stal – gatunki, właściwości i zastosowanie

Stal jest stopem żelaza z węglem. Poddawana odpowiedniej obróbce termicznej staje się materiałem plastycznym, dzięki czemu stosowana jest w wielu gałęziach przemysłu. W zależności od przeznaczenia uzyskać można różne gatunki stali.

Jaką stal wybrać?

Gatunki stali wyróżniane są ze względu na skład chemiczny, własności mechaniczne i fizyczne, a także zastosowanie. Analizując różnice w składzie chemicznym wymienić można cztery gatunki stali. Są to:

• stal stopowa,
• stal niskostopowa,
• stal wysokostopowa,
• stal węglowa.

W obrębie ostatniej grupy stal podzielić można na stal niskowęglową, średniowęglową oraz wysokowęglową.

W praktyce gatunki stali są często klasyfikowane ze względu na przeznaczenie. W takim przypadku wskazać można trzy podstawowe grupy:

• stal konstrukcyjna,
• stal narzędziowa oraz
• stal specjalna.

Każdy ze wskazanych gatunków posiada inne właściwości chemiczne, fizyczne i mechaniczne, przez co może być wykorzystywany w różnych dziedzinach, a jej zastosowanie jest naprawdę szerokie. Największą popularnością cieszy się w budownictwie, będąc podstawą wszelkich konstrukcji stalowych czy jako blachy wykorzystywane do pokrycia dachów w budynkach. Stop żelaza i węgla, sprawdza się doskonale także w produkcji karoserii samochodowych lub jako element kadłubów statków czy platform morskich. Ze względu na wyjątkowe właściwości pewne gatunki stali wykorzystywane są do produkcji części w wielu maszynach. Należy zaznaczyć, że stal zyskuje ogromne znaczenie także w instalacjach elektrycznych, trakcyjnych czy infrastrukturze sieciowej. Ponadto należy zwrócić uwagę także na fakt, że stop wykorzystywany jest nie tylko do wytwarzania specjalistycznych produktów. Ze stali wykonuje się także m.in. puszki do konserw, gwoździe, śruby, druty, kable, profile stalowe oraz wiele innych przedmiotów użytkowych.

Tak szerokie i różnorodne zastosowanie możliwe jest dzięki właściwościom fizycznym i mechanicznym. Wśród najważniejszych cech wymienić można ogromną wytrzymałość (na ściskanie i rozciąganie), odporność na korozję, a także doskonałą spawalność. Ponadto stal wykazuje właściwości, takie jak sprężystość, twardość, wysoką temperaturę topnienia oraz podatność na obróbkę termiczną i plastyczną. Stop żelaza z węglem umożliwia przewodnictwo ciepła oraz energii elektrycznej. Zaletą stali jest również jej mniejsza waga, co jest istotne, gdy konieczny jest transport elementów.

Należy zaznaczyć, że stal może zostać poddawana procesom przetwarzania, co pozwala na jej wykorzystanie również w trudnych warunkach, gdy wiadomo, że będzie narażona na działanie trudnych warunków, jak woda czy środki chemiczne.

Stal – różne możliwości wykorzystania

Zastosowanie stali jest bardzo duże. Jest ona wykorzystywana w różnych dziedzinach i branżach. Dzięki szczególnym właściwościom umożliwia przewodnictwo cieplne i energetyczne, a poddana odpowiedniej obróbce jest materiałem wytrzymałym, sprężystym oraz plastycznym.

Artykuł powstał we współpracy z firmą virgamet.pl.